Przypominamy ciekawy i niezwykle pouczający cykl "Alfabet europejski"
A-jak AUSTRIAAustrię kojarzy się głównie z Alpami i z Wiedniem. Alpy przyciągają turystów z całej Europy, a narciarstwo jest w tym kraju najpopularniejszym sportem zimowym .
Wiedeń-słynny ośrodek kultury europejskiej, wielowiekowa siedziba wielkiej dynastii Habsburgów, jest stolicą Austrii. Austria to kraj W.A.Mozarta największego geniusza muzycznego wszech czasów. Mozart urodził się w Salzburgu, a swoje pierwsze utwory skomponował w wieku 5 lat. „ Wesele Figara”, „Don Juan”, „Czarodziejski flet”- to najsłynniejsze dzieła tego kompozytora.
B- jak BELGIA
Belgia to kraina komiksów. Spośród wszystkich państw na świecie właśnie tu przypada najwięcej rysowników na 1 km2.Głównym produktem eksportowym Belgii jest czekolada. Stolica Belgii-Bruksela jest jednocześnie stolicą Europy. Tu znajdują się biura Komisji Europejskiej,
Rady Ministrów, siedziba NATO. Z Brukselą kojarzone jest też często Atomium. Ta 102 metrowa konstrukcja przedstawiająca cząsteczkę węgla, składająca się z dziewięciu „atomów” połączonych schodami, została zbudowana z okazji Wystawy Światowej w 1958 r.
F- jak FINLANDIAFinlandia w 60% pokryta jest lasami. Najczęściej utożsamianą z tym krajem rzeczą jest sauna. W drewnianych fińskich chatkach znajdowały się kamienne półki, ogrzewane ogniem z drzewa rozpalonego pod nimi. Po rozgrzaniu się kamieni skrapiano je zimną wodą, co powodowało powstawanie pary. Kąpiący się w saunie bili się gałązkami lub wiosłami, aż ich skóra stawała się czerwona i rozgrzana. Następnie zanurzali się w zimnej wodzie lub śniegu.
W pobliżu Rovaniemi, głównego miasta finlandzkiej Laponii, mieszka ze swoimi renami św. Mikołaj. Co roku odwiedza go około milion gości przybyłych z różnych krajów.
D –jak DANIA
Dania – kraj Wikingów kojarzy się wszystkim z największym baśniopisarzem świata H. Ch. Andersenem, który urodził się w Odense. Baśnie o brzydkim kaczątku, księżniczce na ziarnku grochu czy też małej syrence znają dzieci na całym świecie. Statua małej Syrenki jest symbolem duńskiej stolicy-Kopenhagi.
W mieście Billund na Półwyspie Jutlandzkim od 1934 r. produkuje się sławne klocki „ Lego”. Obecnie znajduje się tutaj park rozrywki Legoland, w którym cały „świat” zbudowany jest z małych klocków. Słowo „lego” to skrót od duńskiego „leg godt”, co znaczy „dobrej zabawy”.
F – jak FRANCJA
5 skojarzeń, które przychodzą nam do głowy, kiedy myślimy o Francji to: wino, kuchnia, moda, Paryż i Napoleon Bonaparte. W produkcji wina Francja zajmuje po Włoszech drugie miejsce w Europie, Francuzi są uważani za smakoszy, zaś kuchnia francuska jest znana na całym świecie. Niektóre z dań są dość niesamowite np.: burgundzkie ślimaki czy żabie udka.
Paryż –stolica Francji, to centrum sztuki i mody. W najsłynniejszym muzeum świata Luwrze zgromadzono jedną z największych kolekcji sztuki. Tam zobaczymy m.in. Mona Lisę Leonarda da Vinci.
Francuskie pokazy mody uchodzą za najbardziej prestiżowe, a spośród kreatorów na pierwsze miejsce zasługuje Coco Chanel.
Napoleon Bonaparte najsławniejszy z Francuzów był zwykłym, pochodzącym z Korsyki żołnierzem, później jako wódz zdobył znaczną część Europy i koronował się na cesarza.
G- jak GRECJANa Morzu Egejskim i Jońskim rozsiane jest ponad 2000 greckich wysp- łatwo więc zrozumieć, że kraj ten jest ulubionym celem amatorów przepięknych widoków i wypoczynku na słonecznej plaży. Turystyka stanowi tu niemałe źródło dochodów, ale Grecja kojarzy się przede wszystkim z czasami starożytnymi. Największym miastem są Ateny, których początki sięgają prawie 4000 lat wstecz, ale najciekawszą chyba cechą większości miast jest to, iż właśnie w nich rozgrywały się starożytne mity czyli opowieści o bogach, których Grecy stworzyli prawdziwy gąszcz.
Wiele bóstw dobrze znamy z lektur. Wystarczy wymienić choćby Zeusa, Atenę, Apolla, Herę, Hefajstosa, Dionizosa. Cała mitologia była sposobem tłumaczenia świata, wyjaśniania, dlaczego życie jest takie, jakie jest. Ale w Grecji narodził się również inny sposób rozumienia świata, zwany filozofią. Filozofowie greccy starali się wykazać, że ludzie nie powinni wierzyć mitom.
Sokrates to chyba najbardziej tajemnicza postać w całej historii filozofii. Nie napisał ani pół zdania, a mimo to wywarł ogromny wpływ na rozwój myśli w Europie. Pewne jest, że brzydota Sokratesa stała się wręcz przysłowiowa. Był mały i gruby, miał wyłupiaste oczy i zadarty nos. Powiadano jednak, że dzięki przymiotom ducha był „ chodzącym ideałem”. A mimo to skazano go na śmierć za jego filozoficzną działalność. Życie Sokratesa znamy dzięki Platonowi, który był jego uczniem i sam stał się jednym z największych filozofów. „ Wiem, że nic nie wiem”- to motto Sokratesa, który odgrywając rolę nieświadomego, sprawiał wrażenie, że pragnie się czegoś od ludzi nauczyć. Nie dawał lekcji, nie pouczał, a jedynie rozmawiał. Nie zostałby jednak sławnym filozofem i nie skazano by go na śmierć, gdyby tylko słuchał.
Sokrates rozpoczynał rozmowę od zadawania pytań. W ten sposób udawał, że nic nie wie. W trakcie pogawędki zmuszał napotkanych ludzi, by „używali rozumu”, by sami dostrzegli błędy w swoim sposobie myślenia. Potrafił udawać, że wie mniej i jest głupszy niż rozmówca, lecz spotkać się z Sokratesem mogło oznaczać tyle, co zrobić z siebie głupca i ośmieszyć się wobec zgromadzonego na ateńskim rynku tłumu. Nic dziwnego więc, że z czasem Sokrates zaczął budzić irytację, zwłaszcza tych, którzy posiadali władzę. W końcu został oskarżony o „wprowadzanie nowych porządków” i o „zwodzenie młodzieży na manowce”. Skazano go na śmierć. Nieco później, w obecności przyjaciół opróżnił kielich z trucizną i zmarł.
Grecja była miejscem powstania i rozwoju demokracji, a więc władzy ludu. Podczas zgromadzenia narodowego każdy obywatel mógł się wypowiedzieć i oddać swój głos podczas głosowania.
W Olimpii z kolei narodziła się idea Olimpiady. W 776 r p.n.e. odbyły się tam pierwsze igrzyska olimpijskie i tak, jak obecnie, organizowano je co cztery lata.H-jak HOLANDIA
Jak mówi sama nazwa „Nederland” (Niski Kraj) większość obszaru tego państwa leży poniżej poziomu morza. Stare holenderskie przysłowie „Bóg stworzył świat, ale Holendrzy stworzyli Holandię” odwołuje się do faktu wydarcia morzu, jeziorom i mokradłom 40% powierzchni kraju. Osuszane tereny, zwane polderami, powstają dzięki konstrukcji tamy wokół terenu przeznaczonego do osuszenia i wypompowywaniu wody, którą odprowadza się licznymi kanałami. W Spaarndam znajduje się pomnik małego chłopca, którego odwaga stała się symbolem odwiecznej walki z morzem. Podanie mówi, że wracający pewnego wieczoru chłopiec, zauważył dziurę w ścianie zapory, przez którą przedostawała się woda. Ponieważ w pobliżu nie było nikogo, zatkał dziurę palcem i czekał do rana, aż nadeszli ludzie.
Holandia to także kraj tulipanów i wielkich malarzy.
Vincent van Gogh jest autorem ponad 800 obrazów, jednak za życia sprzedał zaledwie jedno dzieło, a obecnie jest uznawany za największego po Rembrandcie malarza niderlandzkiego. Najsłynniejszymi jego dziełami są:„Jedzący ziemniaki” i "Słoneczniki”.
H- jak HISZPANIA
Hiszpania oprócz terytorium kontynentalnego obejmuje również wyspy Baleary na Morzu Śródziemnym, Wyspy Kanaryjskie na Oceanie Atlantyckim oraz niewielkie terytoria w Afryce.
Głową państwa i zwierzchnikiem sił zbrojnych jest król, aktualnie- panujący od 1975 roku Juan Carlos de Borbon y Borbon.
Obok Madrytu najbardziej znanym hiszpańskim miastem jest przepiękna Barcelona. Tu właśnie zobaczyć można wspaniałą katedrę i słynne budowle architekta Antoniego Gaudi.
Hiszpania kojarzy się wszystkim z Corridą, czyli walkami byków. Korzenie tego niesamowitego rytuału walki człowieka ze zwierzęciem sięgają starożytności, ale toro de lidia (byk specjalnie hodowany dla Corridy) stanowi do dziś nieodłączny element hiszpańskiego krajobrazu.Z Hiszpanii wywodzili się wielcy artyści: Pablo Picasso-uznany za najsławniejszego malarza XX wieku czy Salvadore Dali, tworzący surrealistyczne, jakby wyjęte ze snu obrazy.
Najbardziej znaną potrawą hiszpańską jest paella, która swoją nazwę zawdzięcza naczyniu, w którym się gotuje, okrągłemu i płaskiemu rondlowi z dwoma uchwytami. Tradycyjną paellę gotuje się pod gołym niebem, a jej podstawowymi składnikami są: ryż przyprawiony szafranem, owoce morza i warzywa.
I – jak IRLANDIA
Irlandia znana jest również pod nazwą „Szmaragdowej Wyspy” i większość turystów przybywa tu z nadzieją ujrzenia pięknej, soczyście zielonej przyrody. Odległość od morza nigdzie nie jest w Irlandii większa niż 110 km i właśnie ten fakt w połączeniu z wysokimi opadami sprawia, że trawa ma tutaj intensywnie zieloną barwę. Jak okiem sięgnąć rozciągają się łąki, pastwiska, parki, zarośla i pola golfowe.Z Irlandii pochodzi słynne ciemne piwo Guinness, a od nazwiska szefa browaru nazwa równie sławnej Księgi Rekordów.
Irlandia jest ojczyzną wielu sławnych pisarzy. Jednym z nich jest Jonathan Swift- autor„ Podróży Guliwera”.
Od Limerick, trzeciego co do wielkości miasta Irlandii wywodzi się nazwa drobnego utworu poetyckiego zwanego limerykiem. W tych pięciowersowych, żartobliwych wierszykach 1. i 2. wers rymują się z 5., zaś krótszy 3. rymuje się z krótkim 4.
LIMERYK:
„ Była raz dziewczynka o imieniu Mary.
Nie znosiła szkoły i nauczycieli.
Mówiła tylko: Mnie denerwuje to strasznie.
Wolę już choćby najstarsze szlagiery”
L- jak Luksemburg
Luksemburg to jedno z najmniejszych państw w Europie. Na linii północ- południe rozciąga się na długości 82 km, a na linii wschód- zachód ma zaledwie 56 km.
Stolicą Luksemburga jest miasto... Luksemburg i w porównaniu z innymi stolicami jest małym miasteczkiem, ale mieszkańcy tego miasta i kraju to ludzie niezwykle bogaci i stać ich właściwie na wszystko. Luksemburg jest państwem niezwykle ważnym dla UE, ponieważ na jego terenie znajduje się wiele instytucji unijnych. Najważniejszą z nich jest Europejski Trybunał Sprawiedliwości, ale swoją siedzibę mają tam również Europejski Bank Inwestycyjny i Centrum Energii Atomowej.
Z Luksemburgiem związany był także Robert Schuman, dzięki któremu został zrealizowany pierwszy etap zjednoczenia Europy i powstała Europejska Wspólnota Węgla i Stali.
W północno-wschodnim Luksemburgu znajduje się niezwykle ciekawe miejsce. Jest to kawałek ziemi, należący do Europy. Belgia, Luksemburg i Niemcy, których granice łączą się właśnie w tym miejscu, przekazały po niewielkiej części swojego terytorium i tak powstał kawałek ziemi, który należy po prostu do Europy.
Atrakcją dla dzieci w Wielkim Księstwie Luksemburga jest park zabaw w Bettembourg. Znajduje się tam ogród zoologiczny, kursują minipociągi, kręcą się karuzele i jest wiele innych rozrywek w stylu Disneylandu.
Regionem zasługującym na uwagę jest dolina Mozeli. Rozciągają się tam wspaniałe winnice, dodające krajobrazowi niesamowitego uroku.
N - jak Niemcy
Niemcy są obecnie największym pod względem ludności krajem UE. Mieszka w nim ponad 80 mln ludzi.Niemiecka historia obfitowała w wiele niespokojnych wydarzeń i niezwykle trudnych momentów. Stąd właśnie często pojawiające się w Niemczech symbole, mówiące o pokoju i przestrzegające przed wojną. Jednym z najwspanialszych zabytków Berlina jest Brama Brandemburska, która zbudowana przed wielu laty miała symbolizować pokój, a dziś upamiętnia moment zjednoczenia i kojarzy się z otwartością na świat. Berlin jest jednym z najbogatszych w muzea miast na świecie. Można tam zobaczyć eksponaty, pochodzące z epoki starożytności oraz arcydzieła malarstwa i rzeźby od najdawniejszych po współczesne.
Niemcy są narodem rozmiłowanym w motoryzacji. Właśnie ich rodacy- Gottlieb Daimler i Carl Benz- skonstruowali pierwsze na świecie samochody nadające się do produkcji. Dzisiaj Niemcy są właścicielami samochodów najlepszych, najbardziej luksusowych marek i z ogromną przyjemnością jeżdżą nimi po gęstej sieci autostrad. Ciekawostką jest to, że na niemieckich autostradach nie obowiązuje limit prędkości, i można jechać tak szybko, jak pozwolą na to umiejętności kierowcy, odwaga i możliwości samochodu.
Niemcy wydały wiele osobistości, które wpłynęły na losy świata. U schyłku średniowiecza Johannes Gutenberg wynalazł druk, a Marcin Luter dał początek reformatorskim ruchom religijnym. Światowa kultura byłaby uboższa bez muzyki Jana Sebastiana Bacha, Ludwiga van Beethovena czy Richarda Wagnera. Zwłaszcza Beethoven jest znany wszystkim Europejczykom jako autor kompozycji, która stała się hymnem Unii Europejskiej.Największą postacią literatury niemieckiej jest Johann Wolfgang Goethe, którego utwory wywarły ogromny wpływ na literaturę europejską.
Osobliwym niemieckim wynalazkiem grafa Ferdinanda von Zeppelina jest sterowiec - potężny balon w kształcie cygara z umieszczoną u dołu gondolą do przewozu pasażerów i towarów.
P- jak PORTUGALIA
Portugalia to kraj bardzo blisko związany z oceanem. Położenie nad Atlantykiem od najdawniejszych czasów miało wpływ na historię, kulturę i życie ludzi tego regionu.
XVI wiek dla Portugalii był czasem wielkich wypraw morskich. Do największych żeglarzy należy Vasco da Gama, który jako pierwszy dotarł drogą morską do Indii. Jego rodak Ferdynand Magellan udowodnił, że Ziemia jest kulą i na początku XVI stulecia opłynął ją dookoła. Dalekie wyprawy i zamiłowanie do żeglarstwa znalazły także odzwierciedlenie w sztuce. Bardzo charakterystyczny styl w architekturze, zwany manuelińskim, zawiera liczne motywy, zaczerpnięte z żeglarstwa, flory i fauny morskiej.
Także dzisiejsze życie Portugalczyków łączy się z oceanem i rybołówstwem. Wszelkie podawane tu dania rybne należą do najsmakowitszych, a sardynki i tuńczyki nie mają sobie równych.
Osobliwością Portugalii są widoczne do dziś wpływy kultury arabskiej, związane z niemal 300 letnim panowaniem Arabów (Maurów) na tym terenie. To właśnie Maurowie wprowadzili w Portugalii zwyczaj pokrywania ścian i podłóg, a nawet sufitów ceramicznymi płytkami. W stolicy państwa- Lizbonie- znajduje się niezwykle interesujące i barwne muzeum płytek ceramicznych, zwanych azulejo.
Portugalia jest również krajem turystycznym. Algavre to region na południu, z malowniczym wybrzeżem i wspaniałą pogodą przez cały rok. Turystów przyciągają też wyspy: Madera, a zwłaszcza Azory, na których terenie znajdują się czynne wulkany wabiące swym księżycowym krajobrazem.
Znana jest na całym świeci religijność Portugalczyków. Na terenie Portugalii, w Fatimie, znajduje się jedno z najsławniejszych sanktuariów maryjnych.
Co roku 13 maja i 13 października do Fatimy przybywają rzesze pielgrzymów z całego świata, by uczcić ukazanie się Matki Boskiej trójce pastuszków.
Portugalia słynie z produkcji mocnego wina o nazwie porto. Żeby osiągnęło ono swój wspaniały smak i nadawało się do spożycia, musi leżakować aż 15 lat w specjalnych piwnicach. Z produkcją wina związane są różnorodne zwyczaje i święta.
Legenda o kogucie z Barcelos
Dawno, dawno temu w miasteczku Barcelos popełniono przestępstwo. Winnego nie
schwytano... Minęło kilka lat. Przez Barcelos przechodził pewien skromny pielgrzym.Gdy zatrzymał się w karczmie na posiłek, jakiś człowiek oskarżył go o popełnienie dawnej zbrodni. Sędzia kazał uwięzić przybysza. Choć mężczyzna przysięgał, że jest niewinny, a w miasteczku nie był nigdy przedtem, i tak został skazany. Przed wykonaniem wyroku więzień wyraził swe ostatnie życzenie: pragnął jeszcze raz porozmawiać z sędzią. -„Panie, nie zrobiłem nic złego!”- przekonywał.”Czy uwierzysz mi, jeśli ten kogut zapieje?”- zapytał, wskazując na pieczonego koguta, którego sędzia miał właśnie zjeść. Wszyscy się roześmiali, a pielgrzym zaczął się modlić do świętego Santiago. Wtedy z kogutem zaczęło się dziać coś dziwnego. Urosły mu pióra, wstał i naprawdę zapiał!
Widząc taki cud, sędzia puścił przybysza wolno.
EUROPEJSKIE ZAGADKI
ZAGADKA 1
15 państw
Odszukaj na tablicy nazwy 15 państw UE.
Pokoloruj odnalezione nazwy.
F I N L A N D I A S D N W B
R R H I S Z P A N I A I I R
A L U K S E M B U R G E E Y
N A U S T R I A D C R M L T
C N S Z W E C J A O E C K A
J D A N I A D W F L C Y A N
A I B E L G I A C O J S O I
S A C H O L A N D I A I A A
D P O R T U G A L I A P O D
E C B S D F I W Ł O C H Y E
C F V H B N A S D E R G T F
ZAGADKA 2
1.Miejsce urodzenia H.Ch.Andersena
2.Najsłynniejsze muzeum świata
3.Stolicą tego kraju jest Wiedeń
4. Słynne duńskie klocki
5. Stolica Francji
6. Kraina św. Mikołaja
Opracowała: J. Zienkiewicz-Fajer
